Επειδή πολύς λόγος γίνεται τελευταία, περί “δασκάλων” και δασκάλων και επειδή ο έρμος τούτος τίτλος δίνεται ή κατοχυρώνεται αυτοδίκαια σε και από όποιον τον επιθυμεί…
Επειδή ο όρος “πιστοποιημένος” δάσκαλος, μου γεννά πολλά ερωτηματικά, περί των αρμοδίων της χορήγησης της πιστοποίησης..
Ας πω πως τουλάχιστον στο κομμάτι του Παραδοσιακού χορού, πιστοποίηση και μάλιστα με πιθανότητα μελλοντικής επαγγελματικής αποκατάστασης, δε δίνεται από κανέναν φορέα επίσημο ή όχι, παρά μόνο από το Πανεπιστήμιο. Ο μοναδικός επίσημος τίτλος είναι αυτός που παρέχεται σαν πτυχίο ειδικότητας από τις ΣΕΦΑΑ.
Αυτό βέβαια σα γεγονός, δεν προϋποθέτει την άρτια γνώση όλων των «αντικειμένων» που περικλείονται στο γνωστικό πεδίο του παραδοσιακού χορού. Το αναφέρω περισσότερο, διότι έγινε μάστιγα όλη αυτή η διαφήμιση περί «πιστοποιήσεων» από διάφορους φορείς , που υπόσχονται επαγγελματική αποκατάσταση, κυρίως σε νέους ανθρώπους και που συχνά κοστολογούνται ακριβά. Συνάντησα διαδικασία πιστοποίησης με τον Ικαριώτικο του Πάριου και με έναν Καλαματιανό.. ο τίτλος δε, ξενόγλωσσος..
Εξάλλου, οποιοσδήποτε μπορεί να ανοίξει μια αίθουσα και να διδάσκει χορό, χωρίς αυτό να σημαίνει πως έχει επάρκεια γνώσεων σε πρακτικό ή θεωρητικό επίπεδο.
Ο χαρακτηρισμός «χοροδιδάσκαλος» δεν έχει να κάνει μόνο με το πτυχίο, όχι σε καμία περίπτωση. Οι σπουδές ναι, ανοίγουν τους ορίζοντες, παρέχουν σύνολο γνώσεων (διδακτική μεθοδολογία, παιδαγωγική, μουσική, κ.α), δίνουν άλλη οπτική. Αυτά όμως όλα μπορείς κάλλιστα να τα βρεις και σε ανθρώπους που βρίσκονται στο χώρο του παραδοσιακού χορού , εμπειρικά και μάλιστα από τα πρώτα χρόνια της ηλικίας τους. Θα συναντήσουμε απίστευτα καταρτισμένους ανθρώπους, με «χιλιόμετρα» στα πόδια τους, με υπέροχη και συνάμα πρωτογενή τεχνική, ανθρώπους που χαίρεσαι να τους βλέπεις να χορεύουν, αλλά και που μαγεύεσαι όταν μεταφέρουν τις γνώσεις αυτές. Άλλωστε, η μέθοδος που κερδίζει έδαφος όλο και πιο πολύ στη διδασκαλία, είναι η βιωματική.. Φανταστείτε να προέρχεται και η γνώση από βιώματα… Μεγαλείο..
Τελικά ποιος λέγεται τέλειος ή ιδανικός δάσκαλος χορού; Πως πρέπει να είναι σα χαρακτήρας; Πρέπει να ξέρει να μιλά; Να έχει τρόπους; Να είναι ήρεμος και κοινωνικός; Πρέπει να μπορεί να μεταφέρει με απλό και ιδιαίτερα κατανοητό τρόπο τις γνώσεις του στη διδασκαλία του; Πρέπει να ασχολείται μόνο με «έτοιμους» χορευτές; Μπορεί να «λιανίσει» ένα χορό για να διδάξει ένα 5χρονο; Διδάσκεται άραγε το «μερακλήκι» και το συναίσθημα;
Η απάντησή μου σε όλα αυτά τα ερωτήματα, είναι κυρίως επηρεασμένη από την «καθηγητική» μου ιδιότητα . Ιδανικός θαρρώ, είναι αυτός που μαθαίνει να μαθαίνει συνεχώς.. που ψάχνεται και ψάχνει χωρίς κομπασμό, που κυνηγά χωρίς πομπώδεις φράσεις, που μεταφέρει τη παράδοση του τόπου του χωρίς ακριβό «ενοίκιο», που σέβεται το μαθητή, που σέβεται τον εαυτό του. Που δε ντρέπεται να παραδεχτεί πως δε τα ξέρει όλα.. Που δε καταφεύγει στην εύκολη λύση.. Είναι σίγουρο πως η μεταδοτικότητα δεν είναι γεννετήσιο χαρακτηριστικό και πως η μεθοδολογία της διδασκαλίας είναι κάτι που αγνοείται από πάρα πολλούς.
Υπάρχουν κλίκες, με ενημέρωσαν κάποτε για μια μεγάλη πόλη.. Υπάρχουν Δάσκαλοι οι οποίοι χρυσοπληρώνονται για να διδάξουν μια περιοχή στην οποία έχουν κάνει “έρευνα”.. Αυτό με την αναγόρευση των πάντων σε λαογράφους και ερευνητές, είναι επίσης ένα καυτό θέμα.. Αυτοί όλοι ,από ποιο «στρατόπεδο» προέρχονται;
Υπάρχουν αυτοί που πιέζουν ασφυκτικά να καλεστούν και να κάνουν σεμινάριο, υπάρχουν αυτοί που ο χορός είναι το μοναδικό τους μέλημα , σαν να μη έχουν ζωή έξω απ αυτόν ένα πράμα. Υπάρχουν παρέες, υπάρχουν «κατηγορίες». Υπάρχουν μεγάλα ονόματα που επιτρέπουν το αθλητικό υπόδημα σε ένα τσολιά, υπάρχουν «δεύτερα» ονόματα που είναι «καλοζωσμένα» όπου και σε ό,τι παρουσιάζουν. Υπάρχουν «εμπειρικοί» που διδάσκουν Πυργούσικο σε δυάδες, υπάρχουν και Κ.Φ.Α που έχουν μείνει μόνο στους χορούς που διδάχθηκαν στη σχολή.
Θεωρώ πως η πρόοδος και η εξέλιξη του καθενός είναι θέμα μυαλού και όχι τίτλου… το πως θα κυνηγήσει τη “δουλειά” του, το πόσο, το αν και από που ενημερώνεται, το πως αυτοδιαφημίζεται μέσα από αυτή, το γιατί επιλέγει να απέχει, ή να είναι μαϊντανός (συγχωρέστε μου τη λέξη), τι ανάγκες καλύπτει και τι ακόμα του υπολείπεται, είναι θέμα περισσότερο κοινωνικής παιδείας, εξέλιξης , φιλοδοξιών. Είναι ακόμα και στάση ζωής, θα μπορούσα να πω..
Στην υπερβολή, δε βρίσκεται ποτέ το σωστό νόημα.. Ο χορός πρέπει να είναι απόλαυση, να έχει προσωπικό εσωτερικό κίνητρο, να μην επιβάλλεται, να μη κουράζει..
Το να διδάξεις ένα αντικείμενο σε κάποιον άλλον, προϋποθέτει και εξωτεχνικές γνώσεις.. στη προκειμένη περίπτωση,δεν είναι μόνο το βήμα.. δεν είναι μόνο ο κύκλος, ή η κίνηση του χεριού.. δεν είναι μόνο το τραγούδι..
Κυρίως όμως, δεν είναι διαγωνισμός, ούτε ανταγωνισμός…
Ας αφήσουμε τις κραυγές και τους μεγαλόσχημους χαρακτηρισμούς, ας αφήσουμε τα “περί εαυτών” ευχολόγια και ας κοιτάξουμε να κάνουμε τη “δουλειά” μας όσο καλύτερα μπορούμε, με σεβασμό σε ό,τι μας παραδόθηκε, αποφεύγοντας τις δοκιμές, ή τους εντυπωσιακούς “αυτοσχεδιασμούς” ..
ΥΓ: Να γνωρίζουμε το “μπόι” μας και να το αντέχουμε…
Ελένη Σωτ. Γκλεγκλέ
Εκπαιδευτικός Φ.Α-MSc
Υπεύθυνη διδασκαλίας συλλόγου «Εν χορώ» Μεσσηνίας
