Ήθη και έθιμα της Ελληνικής Παράδοσης.
Τα μεσάνυχτα της παραμονής των Χριστουγέννων γίνεται το λεγόμενο «τάισμα» της βρύσης, κάτι που σε κάποια χωριά γίνεται παραμονή Πρωτοχρονιάς.
Το έθιμο θέλει οι κοπέλες, τα χαράματα των Χριστουγέννων, να πηγαίνουν στην πιο κοντινή βρύση για να κλέψουν το άκραντο νερό. Δηλαδή το αμίλητο νερό, καθώς δεν βγάζουν λέξη σε όλη τη διαδρομή. Αλείφουν τις βρύσες του χωριού με βούτυρο και μέλι, με την ευχή όπως τρέχει το νερό να τρέχει και η προκοπή στο σπίτι τον καινούργιο χρόνο και όπως γλυκό είναι το μέλι να είναι και η ζωή τους. Μάλιστα λένε, πως όποια θα έφτανε πρώτη στη βρύση θα είχε την μεγαλύτερη τύχη ολόκληρο το χρόνο. Έπειτα, ρίχνουν στη στάμνα ένα βατόφυλλο και τρία χαλίκια, κλέβουν νερό και γυρίζουν στα σπίτια τους πάλι αμίλητες μέχρι να πιούνε όλοι από το άκραντο νερό. Με το ίδιο νερό ραντίζουν και τις τέσσερις γωνίες του σπιτιού, ενώ σκορπούν στο σπίτι και τα τρία χαλίκια.
Άλλα έθιμα στην περιοχή της Καρδίτσας :
Παραμονές Χριστουγέννων 23 και 24 Δεκεμβρίου οι νοικοκυρές φτιάχνουν το χριστόψωμο με έναν σταυρό στην μέση καθώς και αυγοκουλούρες τις οποίες εν συνεχεία προσφέρουν σε ηλικιωμένους και παιδιά.
Σε πολλά χωριά ακόμη του Νομού Καρδίτσας το βράδυ της 23ης Δεκεμβρίου συνηθίζουν να ρίχνουν θυμίαμα στα τζάκια εν αναμονή του αρχηγού Καλικάντζαρου. Το ίδιο γίνεται και την επόμενη ημέρα, καθώς έρχονται και οι υπόλοιποι καλικάντζαροι.
Τα παιδιά ψάλλουν τα κάλαντα από σπίτι σε σπίτι είτε την παραμονή είτε ανήμερα των Χριστουγέννων.
Την δεύτερη ημέρα των Χριστουγέννων, σε πολλά σημεία του νομού, γιορτάζουν την «γουρνοχαρά», καθώς την ημέρα εκείνη σφάζουν τα γουρούνια που έχουν θρέψει σχεδόν ένα χρόνο πριν. Είναι χαρακτηριστικό το ότι από το χοιρινό δεν πάει χαμένο σχεδόν τίποτε. Το λίπος το λιώνουν και το χρησιμοποιούν στην μαγειρική, φτιάχνουν λουκάνικα ενώ τα παλιά χρόνια από το δέρμα του γουρουνιού έφτιαχναν παπούτσια τα οποία τα χρησιμοποιούσαν στα χωράφια, τα λεγόμενα «γουρνοτσάρουχα». Ακόμη, οι πιτσιρικάδες κατασκεύαζαν αυτοσχέδιες μπάλες. Το έθιμο της «γουρνοχαράς» συνεχίζει να υφίσταται μέχρι και σήμερα, αμείωτο σε πολλά σημεία του Νομού. Κάθε χρόνο δε, διοργανώνεται ανάλογη εκδήλωση στην Πορτίτσα του Δήμου Μητρόπολης και το Φανάρι, έδρα του Δήμου Ιθώμης, τη δεύτερη ημέρα των Χριστουγέννων.
Την ημέρα της Πρωτοχρονιάς οι περισσότερες νοικοκυρές του Νομού φτιάχνουν την βασιλόπιτα ή «αετόπιτα», στην οποία βάζουν μέσα κι ένα κέρμα. Αφού ο αφέντης του σπιτιού, βγάλει από ένα κομμάτι για τον Χριστό, την Παναγία και τον Άγιο Βασίλειο, τα μέλη της οικογένειας παίρνουν το δικό τους κομμάτι και αναζητούν σε αυτό το κέρμα.
Στις 5 Ιανουαρίου, παραμονές των Θεοφανίων, συναντάμε ακόμη και σήμερα τα Ρογκάτσια ή Ρογκατσάρια. Ένα έθιμο που οι ρίζες του χάνονται στην αρχαιότητα. Οι συμμετέχοντες στο έθιμο, ντυμένοι με προβιές ζώων και ζωσμένοι με κουδούνια, τριγυρίζουν το χωριό και λένε τα κάλαντα, διαφορετικά για τον καθένα, με διάθεση πειράγματος και σατιρισμού. Από πίσω ακολουθούν «ο γαμπρός με τη νύφη» και στο τέλος έρχεται ο «παπάς» που διώχνει αυτούς τους «καλικάντζαρους». Το έθιμο παραμένει ζωντανό στο Νεοχώρι, στο Μεσενικόλα, στο Μορφοβούνι και στο Κρυονέρι.
Καλές Γιορτές !
Πηγές :
Αναζήτηση στο internet
και
